Tìm hiểu về hợp đồng điện tử

Hợp đồng điện tử là gì?

Điều 33 Luật giao dịch điện tử của Việt Nam năm 2005 quy định về hợp đồng điện tử như sau: “ Hợp đồng điện tử là hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu theo quy định của Luật này”. Như vậy một tệp văn bản với định dạng PDF được hai bên ký điện tử có thể coi là một hợp đồng điện tử.

Hợp đồng điện tử giống và khác gì hợp đồng truyền thống?

Giống nhau giữa Hợp đồng điện tử và hợp đồng truyền thống 

Dù là hợp đồng truyền thống hay hợp đồng điện tử, dù là hợp đồng được giao kết bằng lời nói, bằng hành vi, bằng văn bản hay bằng các phương tiện điện tử thì điều quan trọng là hợp đồng chỉ hình thành nếu các bên giao kết đạt được sự thỏa thuận rõ ràng, cụ thể về quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Trong đó sự thống nhất ý chí giữa các bên là điều quan trọng nhất dù là loại hợp đồng gì.

Hợp đồng điện tử khi giao kết hay thực hiện đều phải tuân thủ những chuẩn mực chung nhất của hợp đồng liên quan tới hình thức của hợp đồng, chủ thể của hợp đồng, điều kiện hiệu lực của hợp đồng, quy trình giao kết hợp đồng, chế độ trách nhiệm do vi phạm hợp đồng và giải quyết tranh chấp phát sinh nếu có.

Các bên phải tuân thủ các nguyên tắc giao kết hợp đồng khi tiến hành giao kết hợp đồng điện tử. Có hai nguyên tắc chính được quy định tại Điều 389 Bộ luật dân sự Việt Nam năm 2005 là  nguyên tắc “tự do giao kết hợp đồng nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội” và nguyên tắc “tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác, trung thực và ngay thẳng”.

Khác nhau giữa Hợp đồng điện tử và hợp đồng truyền thống 

Ngoài các điểm chung thì có sự khác biệt nhất định giữa hợp đồng điện tử và hợp đồng truyền thống như vấn đề về chủ thể, về nội dung, về trình tự giao kết cũng như pháp luật điều chỉnh.

Về vấn đề chủ thể, ngoài các chủ thể thông thường là người mua và người bán thì trong hợp đồng điện tử còn có một chủ thể cũng không kém phần quan trọng là các nhà cung cấp dịch vụ mạng và các cơ quan chứng thực chữ ký điện tử.

Về vấn đề nội dung, hợp đồng điện tử có một số điểm khác biệt với hợp đồng truyền thống như: địa chỉ pháp lý ngoài các địa chỉ pháp lý thông thường hợp đồng điện tử còn có địa chỉ e-mail, địa chỉ website, địa chỉ xác định nơi và ngày giờ gửi fax.

Các quy định về truy cập, cải chính thông tin điện tử, việc thanh toán các hợp đồng điện tử thông thường thông qua các phương tiện điện tử như thanh toán bằng thẻ tín dụng, chuyển khoản ngân hàng…Liên quan đến sự khác nhau về quy trình và thủ tục giao kết ta có thể thấy rằng đây là điểm khác biệt lớn nhất giữa hợp đồng điện tử và hợp đồng thương mại truyền thống.

Với hợp đồng thương mại truyền thống các bên sau khi gặp gỡ, trao đổi, thống nhất bằng các tài liệu giấy tờ và ký bằng tay. Hợp đồng điện tử thì lại có một phương thức giao kết khác, các bên sẽ không mất thời gian gặp gỡ trao đổi và ký tay mà thực hiện giao kết trên các phương tiện điện tử và hợp đồng sẽ được ký bằng chữ ký điện tử.

Các hợp đồng điện tử chịu sự điều chỉnh chung về hợp đồng trong Bộ luật dân sự còn chịu sự điều chỉnh của các quy định pháp luật đặc thù khác về Hợp đồng điện tử như Luật giao dịch điện tử, quy trình giao kết hợp đồng điện tử, Nghị định số 130/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành luật giao điện tử về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số…

Quý nhà thầu có thể tìm hiểu về hợp đồng điện tử và các phương thức ký kết hợp đồng điện tử trong video dưới đây:

Làm như thế nào để ký hợp đồng điện tử?

Để ký hợp đồng điện tử giữa 2 doanh nghiệp thì cả 2 doanh nghiệp cần có chữ ký số được đăng ký từ nhà cung cấp dịch vụ hợp pháp và còn hiệu lực. Sau đó hai doanh nghiệp tiến hành đàm phán hợp đồng bình thường. Ký hợp đồng điện tử chỉ khác so với việc ký hợp đồng giấy ở chỗ: thay vì doanh nghiệp bạn in hợp đồng ra để hai bên tiến hành ký kết, thì bạn xuất file hợp đồng sang dạng PDF rồi sử dụng chữ ký số để lần lượt từng bên ký lên file. Sau đó hai bên sẽ lưu lại file PDF đã được cả 2 bên ký số.

Xem thêm "Thông báo: Triển khai hợp đồng điện tử để ký kết và gia hạn hợp đồng phần mềm DauThau.info" để biết cách chúng tôi triển khai hợp đồng ký điện tử với khách hàng như thế nào. 

Các câu hỏi thường gặp về việc ký hợp đồng điện tử

1. Có cần phần mềm quản lý hợp đồng điện tử để giúp ký hợp đồng điện tử hay không?

Sự thực thì không cần phần mềm quản lý hợp đồng điện tử để giúp ký hợp đồng điện tử mặc dù các công ty phần mềm vẫn bán phần mềm quản lý hợp đồng vẫn quảng cáo như thể là phải có phần mềm này mới ký được hợp đồng điện tử vậy!

2. Không cần chữ ký số thì có thiết lập được hợp đồng điện tử hay không?

Câu trả lời là về mặt lý thuyết là có, vì ngay cả hợp đồng miệng nếu chứng minh được thì nó vẫn hợp pháp. Nhưng điều này bất khả thi trên thực tế. Vì không sử dụng chữ ký số thì hợp đồng không thể có được khả năng chống chối bỏ - là công dụng chính của chữ ký số.

3. Chữ ký số có thể đăng ký ở bất kỳ nhà cung cấp nào đúng không?

Chỉ chữ ký số được cung cấp bởi các nhà cung cấp hợp pháp thì mới có tác dụng và được pháp luật bảo vệ. Do đó bạn cần đăng ký sử dụng dịch vụ chữ ký số từ các nhà cung cấp này!
Xem danh sách các đơn vị cung cấp chữ ký số công cộng để biết danh sách các nhà cung cấp hợp pháp!

4. Chữ ký được ký trên màn hình có phải chữ ký số không? Có giá trị pháp lý không?

Chữ ký được ký trên màn hình không phải chữ ký số. Nó không có khả năng chống chối bỏ như chữ ký số, không có khả năng xác định chữ ký đó có phải của một người cụ thể nào không giống như chữ ký thật, cho nên nó không có giá trị pháp lý!

5. Chữ ký được scan từ chữ ký thật có phải chữ ký số không? Có giá trị pháp lý không?

Chữ ký được scan từ chữ ký thật không phải chữ ký số và không có giá trị pháp lý vì ai cũng có thể scan, ai cũng có thể tạo bản sao chữ ký này.

6. Hợp đồng điện tử có bao nhiêu bản có giá trị pháp lý?

Khác với hợp đồng giấy luôn có số lượng bản in hữu hạn, hợp đồng điện tử có thể có vô số bản và mỗi bản này đều có giá trị tương đương bản gốc bởi tính chất sao chép 100% nội dung của tệp tin trên máy tính.

7. Hợp đồng điện tử đã được ký số rồi thì có thể bị ai đó sửa chữa không?

Hợp đồng điện tử nếu đã ký số thì không thể sửa chữa (nếu sửa thì chữ ký sẽ biến mất hoặc hỏng ngay), việc này được đảm bảo bởi tính chất chống sửa đổi của chữ ký số. Đây chính là đặc điểm đặc trưng của hợp đồng điện tử so với hợp đồng giấy (hợp đồng giấy nếu bị sửa đổi một cách tinh vi rất khó có thể phát hiện).

8. Chữ ký số có thể làm giả không?

Nếu như chữ ký tươi nhiều khi bị làm giả rất khó bị phát hiện, có khi phải nhờ tới các chuyên gia thẩm định chữ ký mới phát hiện ra thì chữ ký số về cơ bản không thể làm giả. Và việc phát hiện chữ ký giả rất dễ dàng!

9. Làm như thế nào để phát hiện chữ ký số giả hoặc hợp đồng đã bị sửa đổi sau khi ký?

Việc này rất đơn giản! Bạn chỉ cần upload file hợp đồng đã được ký số lên các hệ thống kiểm tra chữ ký số. Nơi kiểm tra chính xác nhất chính là hệ thống của Trung tâm chứng thực điện tử Quốc Gia - Bộ TT&TT tại địa chỉ http://digisign.vn/kiem-tra-chu-ky-so.
Xem thêm tại bài viết "Hướng dẫn kiểm tra tính hợp lệ của chữ ký số với CyberSIGN" và bài "Hướng dẫn ký số và kiểm tra tính hợp lệ trên phần mềm ký số NEAC Signer của trung tâm chứng thực điện tử Quốc Gia"

10. Có cần bộ phận thẩm định chữ ký số để biết chữ ký đó thật hay giả không?

Nếu như chữ ký tươi nhiều khi bị làm giả rất khó bị phát hiện, có khi phải nhờ tới các chuyên gia thẩm định chữ ký mới phát hiện ra thì việc kiểm tra tính hợp pháp của chữ ký số rất đơn giản. Bạn chỉ cần upload file hợp đồng đã được ký số lên các hệ thống kiểm tra chữ ký số. Nơi kiểm tra chính xác nhất chính là hệ thống của Trung tâm chứng thực điện tử Quốc Gia - Bộ TT&TT tại địa chỉ http://digisign.vn/kiem-tra-chu-ky-so. Bạn cũng có thể kiểm tra tính hợp lệ của chữ ký số của doanh nghiệp đối tác thông qua hệ thống kiểm tra của chính nhà cung cấp dịch vụ chữ ký số của mình.

---

Tặng tới 400 điểm và giảm tới 20% cho khách hàng khi mua chữ ký số của DauThau.info

Nhằm hỗ trợ quý khách tham gia Mạng đấu thầu quốc gia mới dễ dàng hơn, DauThau.info sẽ tặng điểm vào tài khoản dành cho quý khách hàng khi mua chữ ký số (chứng thư số), chi tiết số điểm tặng và bảng giá chữ ký số có tại đây: https://dauthau.asia/news/blog/tang-400-diem-va-giam-den-20-khi-mua-chung-thu-so-tai-dauthau-info-740.html

Để nhận tư vấn và đặt mua chứng thư số sử dụng trên mạng đấu thầu quốc gia mới, xin liên hệ:

• Kênh chat: m.me/dauthau.info
• Hotline: 0904.634.288
• Email: [email protected]