Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là gì?

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là gì?

Ở Việt Nam, các đơn vị như doanh nghiệp, công ty, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hay các tổ chức hoạt động kinh doanh khác đều được xếp vào nhóm tổ chức kinh tế. Trong đó, một dạng đặc biệt được nhiều người quan tâm là tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Khái niệm này được quy định tại khoản 22 Điều 3 Luật Đầu tư 2020 như sau:

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là tổ chức kinh tế có nhà đầu tư nước ngoài, là thành viên hoặc cổ đông.

Như vậy, có thể hiểu một cách đơn giản rằng: Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động tại Việt Nam, nhưng trong cơ cấu vốn có sự tham gia góp vốn, mua cổ phần hoặc phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài.

Nhà đầu tư nước ngoài ở đây có thể là cá nhân mang quốc tịch nước ngoài hoặc tổ chức được thành lập theo pháp luật của quốc gia khác, thực hiện hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tiếng Anh là gì?

Trên thực tế, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thường được biết đến với tên gọi quen thuộc là FDI (Foreign Direct Investment) trong tiếng Anh. Thuật ngữ này dùng để chỉ các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài, được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam nhưng có sự tham gia sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong cơ cấu vốn.

Trong nhiều tài liệu và báo cáo kinh tế, “FDI” không chỉ biểu thị hình thức đầu tư mà còn được sử dụng để nói đến các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI companies), bao gồm cả doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài và doanh nghiệp liên doanh giữa nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Ví dụ minh họa bằng tiếng Anh:

“FDI plays an important role in Vietnam’s economic development, bringing capital, technology, and management experience from abroad.”

(Tạm dịch: FDI đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Việt Nam, mang theo nguồn vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lý từ nước ngoài.)

Vai trò của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài

1. Thúc đẩy phát triển kinh tế và chuyển giao công nghệ

Khối doanh nghiệp FDI góp phần bổ sung nguồn vốn, chuyển giao công nghệ tiên tiến và đào tạo nhân lực chất lượng cao. Thông qua các dự án trong lĩnh vực công nghiệp, hạ tầng, năng lượng, công nghệ thông tin…, FDI giúp nâng cao năng suất, năng lực sản xuất và thúc đẩy hiện đại hóa nền kinh tế.

2. Tăng cường cạnh tranh và minh bạch trong đấu thầu

Sự tham gia của doanh nghiệp FDI giúp tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, nâng cao tiêu chuẩn về chất lượng, quản trị và tuân thủ pháp lý. Nhờ đó, các chủ đầu tư có thêm lựa chọn về nhà thầu, công nghệ và giải pháp tối ưu hơn.
 

Ví dụ:

• Công ty TNHH Dược phẩm Shinpoong Daewoo (100% vốn Hàn Quốc) tham gia nhiều gói thầu dược phẩm, thiết bị y tế.
• Công ty TNHH China Harbour Engineering Việt Nam (100% vốn Trung Quốc) chuyên về xây dựng cơ sở hạ tầng, cảng biển, và công trình giao thông.

3. Tham gia đầu tư các dự án quy mô lớn

Nhiều dự án hạ tầng, năng lượng, công nghiệp và đô thị có vốn hoặc sự tham gia của FDI theo mô hình PPP, BCC… góp phần huy động vốn quốc tế và chia sẻ rủi ro với Nhà nước.

4. Thúc đẩy hội nhập và minh bạch thông tin đầu tư công

Doanh nghiệp FDI góp phần giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhờ các nền tảng như DauThau.info, dữ liệu về dự án, nhà đầu tư, hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu được chuẩn hóa và dễ tiếp cận hơn.

Các hình thức đầu tư của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài 

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) có thể thực hiện hoạt động đầu tư tại Việt Nam thông qua nhiều hình thức khác nhau, tùy theo mục tiêu, quy mô và lĩnh vực kinh doanh. 

Căn cứ Điều 21 Luật Đầu tư 2020, các hình thức đầu tư phổ biến bao gồm:

1. Đầu tư theo hình thức thành lập tổ chức kinh tế mới

Đây là hình thức nhà đầu tư nước ngoài trực tiếp góp vốn để thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam, có thể là công ty TNHH, công ty cổ phần, hoặc doanh nghiệp liên doanh với đối tác Việt Nam.

Ví dụ: Nhà đầu tư Hàn Quốc góp vốn thành lập Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam để sản xuất linh kiện điện tử.

2. Đầu tư theo hình thức góp vốn, mua lại cổ phần, mua lại phần vốn góp

Hình thức này cho phép nhà đầu tư nước ngoài mua lại một phần hoặc toàn bộ vốn của doanh nghiệp Việt Nam đang hoạt động, từ đó trở thành thành viên hoặc cổ đông.

Ví dụ: Tập đoàn ThaiBev (Thái Lan) thông qua công ty thành viên Vietnam Beverage đã mua lại 53,59% cổ phần của Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (SABECO).

3. Đầu tư theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC - Business Cooperation Contract)

Hợp đồng hợp tác kinh doanh là hình thức hợp tác không thành lập pháp nhân mới, trong đó các bên ký kết hợp đồng để cùng kinh doanh, chia lợi nhuận và rủi ro theo tỷ lệ thỏa thuận.

Ví dụ: Tập đoàn PetroVietnam (PVN) và Tập đoàn dầu khí ExxonMobil (Hoa Kỳ) đã ký hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) để thăm dò và khai thác dầu khí tại mỏ Cá Voi Xanh (ngoài khơi miền Trung Việt Nam)

4. Đầu tư theo hình thức hợp đồng dự án PPP (Public - Private Partnership)

Hợp đồng dự án PPP là hình thức hợp tác giữa Nhà nước và nhà đầu tư nước ngoài để thực hiện các dự án kết cấu hạ tầng hoặc cung cấp dịch vụ công.

Ví dụ: Liên danh Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng giao thông Công Thành và Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng giao thông Phương Thành hợp tác với UBND tỉnh Quảng Ninh theo hình thức hợp đồng PPP để xây dựng đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn và cải tạo quốc lộ 18 đoạn Hạ Long - Mông Dương. Sau khi thu phí hoàn vốn trong thời hạn hợp đồng, doanh nghiệp sẽ chuyển giao dự án lại cho Nhà nước quản lý.

Ngoài ra, tùy theo quy định pháp luật từng thời kỳ, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài còn có thể mở rộng hoạt động đầu tư thông qua chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc mua lại doanh nghiệp trong lĩnh vực được phép đầu tư.

Nhìn chung, các hình thức này tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài linh hoạt trong việc lựa chọn cách thức tham gia thị trường Việt Nam, đồng thời góp phần thúc đẩy dòng vốn FDI, chuyển giao công nghệ và hợp tác kinh tế quốc tế.

Khi nào tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có tư cách hợp lệ để tham gia đấu thầu?

Căn cứ tại Điều 5 Luật Đấu thầu 2023, điều kiện để tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có tư cách hợp lệ để tham gia đấu thầu được quy định như sau:

Đối với nhà thầu, nhà đầu tư nước ngoài: Có đăng ký thành lập, hoạt động theo pháp luật nước ngoài.

1. Hạch toán tài chính độc lập.

2. Không đang trong quá trình thực hiện thủ tục giải thể hoặc bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, tổ hợp tác; không thuộc trường hợp mất khả năng thanh toán theo quy định của pháp luật về phá sản.

3. Có tên trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trước khi phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.

4. Bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu theo quy định tại Điều 6 của Luật Đấu thầu 2023.

5. Không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu theo quyết định của người có thẩm quyền, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định tại khoản 3 Điều 87 của Luật Đấu thầu 2023.

6. Không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

7. Có tên trong danh sách ngắn đối với trường hợp đã lựa chọn được danh sách ngắn.

8. Đối với nhà thầu nước ngoài, phải liên danh với nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ trong nước, trừ trường hợp nhà thầu trong nước không đủ năng lực tham gia vào bất kỳ phần công việc nào của gói thầu.

Lời kết

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) không chỉ là nguồn lực bổ sung quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam mà còn góp phần thúc đẩy chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực quản trị và tiêu chuẩn cạnh tranh trong hoạt động đấu thầu. Với nhiều hình thức đầu tư linh hoạt như thành lập doanh nghiệp mới, mua cổ phần, hợp tác kinh doanh (BCC) hay dự án PPP, khu vực FDI đang ngày càng mở rộng và đa dạng hơn.

Để theo dõi dữ liệu đấu thầu liên quan đến doanh nghiệp FDI, dự án có vốn đầu tư nước ngoài hay các gói thầu quy mô lớn do nhà đầu tư nước ngoài tham gia, bạn có thể sử dụng gói VIP5 của DauThau.info - giải pháp phần mềm chuyên biệt hỗ trợ doanh nghiệp trong nước tiếp cận, phân tích và tham gia các gói thầu sử dụng nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước một cách hiệu quả và minh bạch hơn.

Trường hợp cần được hỗ trợ thêm về việc tra cứu/ sử dụng gói VIP5, hoặc cần tư vấn các vấn đề liên quan đến đấu thầu, vui lòng liên hệ với DauThau.info qua:

• Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ đấu thầu: https://support.dauthau.net 
• Zalo OA: https://zalo.me/710508638087188690 
• Hotline: 0904.634.288 hoặc 024.8888.4288
• Email: [email protected]   
• Kênh chat: m.me/dauthau.info 
• Group Hỗ trợ nhà thầu: www.fb.com/groups/nhathaumuasamcong