Vốn ODA là gì? Hướng dẫn "săn" gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA trên DauThau.info

Vốn ODA là gì?

Vốn ODA (viết tắt của Official Development Assistance - Hỗ trợ Phát triển Chính thức) là một hình thức đầu tư từ nước ngoài mà các quốc gia phát triển hoặc tổ chức quốc tế cung cấp cho các nước đang phát triển, với mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và nâng cao phúc lợi xã hội.

Gọi là “hỗ trợ” vì đây thường là các khoản vay không lãi suất hoặc lãi suất ưu đãi, có thời gian trả nợ dài và đi kèm hỗ trợ kỹ thuật. Gọi là “phát triển” bởi mục đích chính của nguồn vốn này là đầu tư cho các lĩnh vực công ích, như hạ tầng giao thông, năng lượng, giáo dục, y tế hay môi trường. Và được gọi là “chính thức” vì bên cho vay thường là các chính phủ, cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, hoặc các tổ chức tài chính quốc tế chứ không phải khu vực tư nhân.

Những chủ thể cung cấp vốn ODA phổ biến bao gồm:

• Chính phủ các quốc gia phát triển, như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Pháp…
• Các tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB).
• Các tổ chức phi chính phủ hoặc tổ chức đa phương trực thuộc Liên Hợp Quốc.

Hiểu một cách đơn giản, vốn ODA là nguồn tài chính ưu đãi mà các nước hoặc tổ chức quốc tế cung cấp cho Chính phủ Việt Nam nhằm thực hiện những dự án mang lại lợi ích công cộng và phát triển bền vững.

Tại Việt Nam, vốn ODA được sử dụng hiệu quả trong các dự án hạ tầng, giáo dục và môi trường, góp phần cải thiện chất lượng sống và thúc đẩy phát triển bền vững. Một số dự án sử dụng vốn ODA gần đây như là:

• Dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật và các công trình cấp thiết cho Đại học Đà Nẵng: Sử dụng vốn ODA từ Ngân hàng Thế giới (WB), nhằm hoàn thiện hạ tầng khu đô thị đại học và phát triển Đại học Đà Nẵng thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế.
• Dự án Phát triển các đại học quốc gia Việt Nam - Tiểu dự án Đại học Quốc gia Hà Nội: Sử dụng vốn ODA từ Ngân hàng Thế giới (WB), nhằm phát triển cơ sở hạ tầng và nâng cấp chất lượng đào tạo, nghiên cứu của Đại học Quốc gia Hà Nội.
• Dự án Vệ sinh môi trường TP. Hồ Chí Minh (giai đoạn 2): Sử dụng vốn ODA của Ngân hàng Thế giới (WB), góp phần cải thiện môi trường nước, giảm ô nhiễm và nâng cao chất lượng sống cho người dân thành phố.

Nhờ nguồn vốn ODA, Việt Nam không chỉ phát triển hệ thống hạ tầng hiện đại mà còn nâng cao năng lực quản lý, tiếp cận công nghệ tiên tiến và mở rộng hợp tác quốc tế bền vững.

Phân loại vốn ODA

Nguồn vốn ODA thường được chia thành 3 loại chính, tùy theo hình thức và điều kiện tài trợ:

1. Viện trợ không hoàn lại. Là khoản hỗ trợ mà bên nhận không phải hoàn trả, được cung cấp dựa trên thỏa thuận giữa quốc gia hoặc tổ chức tài trợ và nước tiếp nhận. Loại vốn này thường được sử dụng cho các chương trình xã hội, giáo dục, y tế, xóa đói giảm nghèo hoặc nghiên cứu phát triển.

2. Viện trợ có hoàn lại (vay ưu đãi). Là khoản vay có lãi suất thấp hoặc bằng 0, với thời gian ân hạn và trả nợ dài hạn, thường từ 25 đến 40 năm. Hình thức này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn ODA và được sử dụng chủ yếu cho các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, năng lượng, giao thông, cấp thoát nước…

3. Vốn ODA hỗn hợp. Là sự kết hợp giữa viện trợ không hoàn lại và vay ưu đãi, nhằm cân bằng lợi ích giữa hai bên và tăng tính khả thi cho các dự án lớn hoặc có ý nghĩa chiến lược.

Đặc điểm của nguồn vốn ODA

Nguồn vốn ODA mang nhiều đặc trưng riêng biệt so với các hình thức đầu tư nước ngoài khác. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật:

• Là nguồn vốn hỗ trợ từ các chính phủ, tổ chức quốc tế dành cho các nước đang phát triển.
• Thường có lãi suất thấp, thời gian vay dài, thậm chí được viện trợ không hoàn lại.
• Gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện hạ tầng, xóa đói giảm nghèo.
• Nguồn vốn ODA thường đi kèm một số điều kiện của bên tài trợ, chẳng hạn như yêu cầu sử dụng nhà thầu, thiết bị hoặc công nghệ từ quốc gia cung cấp vốn.

Ưu và nhược điểm của nguồn vốn ODA

Nguồn vốn ODA đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của nhiều quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn, loại vốn này cũng tiềm ẩn không ít hạn chế cần được xem xét kỹ lưỡng.

Ưu điểm của nguồn vốn ODA

• Là nguồn vốn nước ngoài quan trọng giúp bổ sung ngân sách đầu tư phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng kinh tế - xã hội.
• Góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
• Có điều kiện vay ưu đãi: lãi suất thấp (khoảng 1 - 2%/năm), thời gian vay dài (25 - 40 năm) và ân hạn từ 8 - 10 năm.
• Một phần vốn ODA thường là khoản viện trợ không hoàn lại, giúp giảm gánh nặng tài chính cho nước tiếp nhận.

Nhược điểm của nguồn vốn ODA

• Thường đi kèm các điều kiện ràng buộc về chính trị, thương mại hoặc quyền lợi cho bên tài trợ.
• Có thể phải chấp nhận sử dụng hàng hóa, dịch vụ hoặc nhà thầu của nước viện trợ, làm giảm tính chủ động.
• Nguy cơ gia tăng nợ công nếu quản lý, sử dụng vốn kém hiệu quả.
• Quá trình phê duyệt, thực hiện dự án ODA thường phức tạp, phụ thuộc nhiều vào điều kiện và quy định của bên cho vay.

Phân biệt nguồn vốn ODA và vốn FDI

Cả vốn ODA và FDI đều là nguồn vốn đầu tư nước ngoài, nhưng khác nhau về mục tiêu, bản chất, nguồn vốn đầu tư và thời gian hoàn trả. Bảng dưới đây giúp bạn phân biệt rõ hai loại vốn này.

Hướng dẫn "săn" gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA trên DauThau.info

Để sử dụng được tính năng "săn" các gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA, đầu tiên bạn cần phải đăng ký sử dụng gói VIP5 (xem hướng dẫn tại đây).

DauThau.info đã có chia sẻ chi tiết về cách “săn” các gói thầu có nguồn vốn ngoài phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu (tính năng của gói VIP5), bạn có thể tham khảo tại bài viết Hướng dẫn sử dụng gói VIP5.

Dưới đây, DauThau.info sẽ hướng dẫn cụ thể cách "săn" gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA, các bạn cùng tham khảo nhé!

Bước 1: Truy cập vào trang Quản lý bộ lọc tìm kiếm

Đầu tiên, người dùng tiến hành đăng ký/đăng nhập tài khoản vào phần mềm DauThau.info. Tại menu Thành viên, bạn chọn Quản lý bộ lọc tìm kiếm và chọn Thêm mới bộ lọc (xem Hình 1)

Bước 2: Khai báo thông tin

Để "săn" gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA, bạn cần khai báo các thông tin như sau: 

• Tên bộ lọc: Bạn đặt tên bộ lọc cho gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA
• Thông tin dành cho: Nhà thầu
• Áp dụng gửi mail cho: Thông báo mời thầu vốn khác
• Từ khóa chính: Xây dựng (Lưu ý: Gói phần mềm VIP5 đã được chuẩn hóa chỉ dành riêng cho việc sàng lọc các gói thầu có nguồn vốn nằm ngoài phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu nên bạn không cần điền vào các từ khóa như vốn ODA, ADB…)
• VIP5 mở rộng:
  • Nếu tick vào VIP5 mở rộng: Hệ thống sẽ tìm mở rộng theo từ khóa có liên quan vào tất cả các gói thầu được khai báo có nguồn vốn trong phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu. 
  • Nếu không tick vào VIP5 mở rộng: Hệ thống chỉ tìm kiếm vào "vốn ngoài phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu" được đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. 

Bước 3: Xem kết quả

Kết quả trả về với bộ lọc đã tạo - “Săn” gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA như sau:

Click vào chi tiết của một gói thầu bất kỳ, tại mục Kế hoạch lựa chọn nhà thầu bạn sẽ thấy thông tin nguồn vốn hiển thị là ODA.

Lời kết

Nguồn vốn ODA đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, góp phần xây dựng hạ tầng, nâng cao năng lực quản lý và thúc đẩy hợp tác quốc tế. Tuy nhiên, để tận dụng hiệu quả các cơ hội từ các gói thầu ODA, nhà thầu cần nắm rõ đặc điểm của loại vốn này và biết cách tìm kiếm, theo dõi thông tin nhanh chóng, chính xác.

Với gói VIP5 của DauThau.info, việc “săn” gói thầu sử dụng vốn ODA trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết - hệ thống tự động lọc, hiển thị và gửi thông báo sớm nhất khi có gói thầu phù hợp. Đây chính là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp nhà thầu nắm bắt cơ hội từ những dự án quy mô lớn, nguồn vốn nước ngoài ưu đãi, và tăng khả năng trúng thầu hiệu quả.

Trường hợp cần được hỗ trợ thêm về việc tra cứu/ sử dụng gói VIP5, hoặc cần tư vấn các vấn đề liên quan đến đấu thầu, vui lòng liên hệ với DauThau.info qua:

• Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ đấu thầu: https://support.dauthau.net 
• Zalo OA: https://zalo.me/710508638087188690 
• Hotline: 0904.634.288 hoặc 024.8888.4288
• Email: [email protected]    
• Kênh chat: m.me/dauthau.info 
• Group Hỗ trợ nhà thầu: www.fb.com/groups/nhathaumuasamcong